PMMSY: महिलांसाठी मासेमारी क्षेत्रात मोठं सहाय्य
केंद्र सरकारच्या मत्स्य विभागाद्वारे राबवली जाणारी Pradhan Mantri Matsya Sampada Yojana (PMMSY) या योजनेत महिलांसाठी विशेष 60% आर्थिक सहकार्य उपलब्ध आहे. यशस्वी उद्योजक मॉडेलमध्ये, प्रति प्रकल्प ₹1.50 कोटीपर्यंत मदत मिळते. यामध्ये मासेमारीच्यासाठी महिलांना fish farming, hatcheries, seaweed farming, bivalve cultivation, ornamental fisheries, fish processing आणि मार्केटिंग अशा विविध क्षेत्रात संधी दिली जाते. याशिवाय, उद्योजकता, कौशल्यविकास आणि स्टार्ट-अप्स या विषयांवर महिलांना प्रशिक्षण आणि क्षमता वाढीचे कार्यक्रम पुरवण्यात येतात.
पाच वर्षांत (2020–21 ते 2024–25): दूरदर्शी आकडे
या कालावधीत 99,018 महिला लाभार्थींसाठी महाराष्ट्रासह विविध राज्यांमध्ये प्रस्ताव मंजूर केले गेले, ज्यासाठी एकूण ₹4,061.96 कोटीचे प्रकल्प (केंद्राची भागीदारी ₹1,534.46 कोटी) मंजूर झाले.
महाराष्ट्राने काय विशेष केलं?
महाराष्ट्र सरकारने महिलांच्या सहभागाला चालना देण्यासाठी अनेक मोहिम राबवल्या:
- जागरूकता अभियान, वर्कशॉप, जनआलेख, दरवाजाबाहेर “Government at doorstep” कार्यक्रम, प्रदर्शन
- ब्लॉक पातळीवरील होर्डिंग्स/बॅनरद्वारे प्रचार
- मासेमारीत विविध घटकांची माहिती देण्यासाठी प्रशिक्षण
- PMMSY च्या प्रचारासाठी वृत्तपत्रात जाहिराती
- पॅम्प्लेट्स, ब्रोशर-द्वारे माहिती प्रसारण
यानुसार, राज्यात 112 प्रशिक्षण कार्यक्रम आयोजित करण्यात आले त्यात पालघर जिल्ह्यात 17 प्रशिक्षण कार्यक्रम महिलांसाठी आयोजित करण्यात आले. पाच वर्षांत ₹401.25 कोटी मदत मंजूर झाली असून, त्यापैकी ₹271.87 कोटी 2,119 महिला लाभार्थींना वितरित केले गेले. खास पालघरमध्ये ₹7.35 कोटी मंजूर आणि ₹4.48 कोटी रिलीझ केले गेले,
State-by-State आकडेवारी (Annexure-I खालीलप्रमाणे)
| राज्य/संघीय प्रदेश | लाभार्थी संख्या | एकूण प्रकल्प खर्च (₹-लाखात) | केंद्राचा वाटा (₹-लाखात) |
| अंदमान व निकोबार | 281 | 1542.20 | 925.32 |
| आंध्र प्रदेश | 715 | 4367.50 | 1572.30 |
| महाराष्ट्र | 13,804 | 70,844.57 | 25,378.04 |
| एकूण | 99,018 | 4,06,196.53 | 1,53,446.04 |
